Kinh Tanakh và Kinh Torah đều là những văn bản thiêng liêng trong Do Thái giáo, nhưng chúng khác nhau về nội dung và vai trò. Dưới đây là sự so sánh chi tiết:
1. Kinh Tanakh là gì?
- Tên gọi:
- Tanakh là từ viết tắt của Torah (Luật pháp), Nevi’im (Ngôn sứ), và Ketuvim (Văn chương). Đây là toàn bộ Kinh Thánh Do Thái, tương đương với Cựu Ước trong Kitô giáo.
- Cấu trúc chính:
Kinh Tanakh gồm 24 sách, chia thành 3 phần:- Torah (Ngũ Thư): Năm sách đầu tiên, được coi là nền tảng của luật pháp và tôn giáo Do Thái.
- Nevi’im (Các Ngôn Sứ): Gồm các sách kể về lịch sử và lời dạy của các nhà tiên tri như Joshua, Samuel, và Isaiah.
- Ketuvim (Văn chương): Gồm các tác phẩm văn chương và thơ ca như Thánh Vịnh (Psalms), Châm Ngôn (Proverbs), và Gương Sáng (Job).
- Vai trò:
- Tanakh là toàn bộ hệ thống kinh thánh của Do Thái giáo, được xem là lời mặc khải của Yahweh.
- Nó cung cấp nền tảng cho luật pháp, tín ngưỡng, và lịch sử của dân tộc Do Thái.
2. Kinh Torah là gì?
- Tên gọi:
- “Torah” trong tiếng Hebrew có nghĩa là “Luật pháp” hoặc “Sự hướng dẫn”.
- Torah còn được gọi là Ngũ Thư hoặc Pentateuch trong tiếng Hy Lạp.
- Cấu trúc:
Torah gồm 5 cuốn sách đầu tiên của Kinh Tanakh:- Sáng Thế Ký (Genesis): Nói về sự sáng tạo thế giới, tổ phụ Abraham, và nguồn gốc dân tộc Do Thái.
- Xuất Hành (Exodus): Kể về cuộc giải thoát dân Israel khỏi Ai Cập và việc Moses nhận Luật pháp tại núi Sinai.
- Lê Vi Ký (Leviticus): Gồm các luật pháp và quy định tôn giáo dành cho các tư tế.
- Dân Số Ký (Numbers): Ghi lại hành trình của người Israel trong sa mạc.
- Phục Truyền Luật Lệ Ký (Deuteronomy): Là những lời dạy cuối cùng của Moses trước khi dân Israel vào đất hứa.
- Vai trò:
- Torah là phần trung tâm và quan trọng nhất của Tanakh.
- Đây là nền tảng của luật pháp Do Thái, bao gồm 613 điều răn (mitzvot) mà người Do Thái phải tuân theo.
3. So sánh giữa Tanakh và Torah
| Khía cạnh | Kinh Tanakh | Kinh Torah |
|---|---|---|
| Tên gọi | Tanakh là toàn bộ Kinh Thánh Do Thái, gồm 3 phần chính (Torah, Nevi’im, Ketuvim). | Torah là phần đầu tiên và quan trọng nhất của Tanakh, còn gọi là Ngũ Thư. |
| Cấu trúc | Gồm 24 sách chia thành 3 phần: Torah, Nevi’im, Ketuvim. | Gồm 5 sách đầu tiên: Sáng Thế, Xuất Hành, Lê Vi, Dân Số, Phục Truyền. |
| Vai trò | Cung cấp toàn bộ hệ thống luật pháp, lịch sử, và tín ngưỡng của dân Do Thái. | Là nền tảng của luật pháp và đời sống tôn giáo Do Thái. |
| Nội dung chính | Bao gồm luật pháp (Torah), lịch sử và lời tiên tri (Nevi’im), thơ ca và văn chương (Ketuvim). | Chủ yếu tập trung vào luật pháp, các sự kiện lịch sử và giao ước của Yahweh với người Do Thái. |
| Sử dụng trong nghi lễ | Tanakh được sử dụng trong nghiên cứu tôn giáo và lịch sử. | Torah thường được đọc trong các nghi lễ tại hội đường (Synagogue). |
| Tầm quan trọng | Là toàn bộ hệ thống Kinh Thánh của Do Thái giáo. | Là phần quan trọng nhất và linh thiêng nhất trong Tanakh. |
4. Sự kết nối giữa Tanakh và Torah
- Torah là một phần của Tanakh:
Torah là phần đầu tiên và trọng tâm của Tanakh, được coi là nền tảng của tất cả các phần khác. - Mối quan hệ giữa luật pháp và lời tiên tri:
- Torah cung cấp luật pháp và nền tảng đạo đức.
- Các phần còn lại của Tanakh (Nevi’im và Ketuvim) giải thích, mở rộng và minh họa cách luật pháp được thực hiện trong lịch sử và đời sống tôn giáo.
5. Tầm quan trọng trong Do Thái giáo
- Torah:
- Là trung tâm của các nghi lễ và thực hành tôn giáo.
- Người Do Thái đọc Torah hàng tuần trong các buổi lễ tại hội đường.
- Tanakh:
- Được sử dụng rộng rãi trong học thuật và nghiên cứu tôn giáo.
- Tanakh cũng được các tôn giáo khác (Kitô giáo) tiếp nhận, trở thành Cựu Ước trong Kinh Thánh Kitô giáo.
Tóm lại:
- Torah là phần đầu tiên và quan trọng nhất trong Kinh Tanakh, tập trung vào luật pháp và giao ước giữa Yahweh và dân tộc Do Thái.
- Tanakh là toàn bộ hệ thống Kinh Thánh Do Thái, bao gồm luật pháp, lịch sử, lời tiên tri, và văn chương.
- Cả hai đều là nền tảng của Do Thái giáo, phản ánh niềm tin, văn hóa và lịch sử của dân tộc Do Thái.
