Đạo Hồi (Islam) là một tôn giáo độc thần lớn trên thế giới, bắt nguồn từ vùng Trung Đông vào thế kỷ thứ 7. Islam trong tiếng Ả Rập có nghĩa là “phục tùng” hoặc “vâng lời” ý muốn của Allah (Thượng Đế).
Những điểm chính về Đạo Hồi:
- Người sáng lập: Nhà tiên tri Muhammad (570–632 SCN) được xem là vị sứ giả cuối cùng của Allah, truyền tải thông điệp qua kinh Qur’an (Kinh Koran).
- Kinh sách: Qur’an là kinh thánh của Đạo Hồi, được viết bằng tiếng Ả Rập, chứa đựng những lời dạy của Allah qua Muhammad.
- Nguyên lý cốt lõi – Ngũ Trụ của Đạo Hồi:
- Shahada: Tuyên xưng đức tin rằng không có Thượng Đế nào ngoài Allah và Muhammad là sứ giả của Người.
- Salah: Cầu nguyện 5 lần mỗi ngày đối mặt với thánh địa Mecca.
- Zakat: Làm việc thiện, đóng góp một phần tài sản giúp đỡ người nghèo.
- Sawm: Nhịn ăn trong tháng Ramadan từ bình minh đến hoàng hôn.
- Hajj: Hành hương đến thánh địa Mecca ít nhất một lần trong đời (nếu có khả năng).
- Tín đồ: Người theo đạo Hồi được gọi là Muslim (người Muslim).
- Thánh địa và nơi thờ phụng:
- Mecca ở Ả Rập Saudi là thánh địa linh thiêng nhất.
- Nơi thờ phụng của người Hồi giáo là Masjid (nhà thờ Hồi giáo).
- Giá trị đạo đức: Tín đồ đạo Hồi được dạy phải sống một đời sống đạo đức, công bằng, trung thực và từ bi, tránh xa điều xấu và tội lỗi.
Đạo Hồi hiện là tôn giáo có số lượng tín đồ lớn thứ hai trên thế giới, sau Kitô giáo, với hơn 1,9 tỷ người theo.
Tại sao đạo hồi hiện nay lại có nhiều xung đột đến vậy?
Sự tồn tại của nhiều xung đột liên quan đến các quốc gia và cộng đồng Hồi giáo trên thế giới hiện nay không thể được giải thích đơn giản bằng tôn giáo Đạo Hồi. Thay vào đó, các yếu tố lịch sử, chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội đóng vai trò chủ yếu. Dưới đây là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng xung đột liên quan đến các cộng đồng Hồi giáo:
1. Xung đột lịch sử và thuộc địa
- Hậu quả từ thời kỳ thuộc địa:
Sau Chiến tranh Thế giới thứ I và thứ II, nhiều quốc gia Hồi giáo ở Trung Đông và Bắc Phi đã trải qua thời kỳ bị thực dân phương Tây chia cắt lãnh thổ theo ý chí chính trị, không quan tâm đến sắc tộc, bộ lạc hay tôn giáo. Điều này tạo ra những căng thẳng sâu sắc và lâu dài. - Mâu thuẫn giữa các nhánh Hồi giáo:
Xung đột giữa Sunni và Shia có nguồn gốc từ tranh chấp quyền lãnh đạo cộng đồng Hồi giáo sau khi Nhà tiên tri Muhammad qua đời vào thế kỷ 7. Mâu thuẫn này vẫn còn dai dẳng ở một số quốc gia như Iraq, Iran, Syria và Yemen.
2. Ảnh hưởng địa chính trị và quyền lợi kinh tế
- Tranh giành tài nguyên dầu mỏ:
Trung Đông, nơi tập trung phần lớn các quốc gia Hồi giáo, có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới. Các cường quốc trên thế giới và khu vực thường can thiệp vào khu vực này để đảm bảo lợi ích kinh tế, gây ra xung đột và bất ổn. - Can thiệp chính trị từ bên ngoài:
Sự can thiệp quân sự và chính trị từ các quốc gia phương Tây (ví dụ như Mỹ, Nga, Anh) vào các quốc gia Hồi giáo như Afghanistan, Iraq và Libya đã làm trầm trọng thêm tình trạng bạo lực và tạo ra khoảng trống quyền lực.
3. Chủ nghĩa cực đoan và khủng bố
- Sự xuất hiện của các nhóm cực đoan:
Những nhóm cực đoan như Al-Qaeda, ISIS (Nhà nước Hồi giáo tự xưng) lợi dụng giáo lý Hồi giáo để biện minh cho hành động bạo lực, gieo rắc nỗi sợ hãi và gây bất ổn. Tuy nhiên, các hành động của họ không đại diện cho Hồi giáo chân chính. - Nguyên nhân gốc rễ:
Các tổ chức này thường phát triển mạnh trong những vùng đất nghèo khó, bất bình đẳng và bị áp bức, nơi người dân thiếu giáo dục và cơ hội phát triển kinh tế.
4. Xung đột xã hội và kinh tế
- Bất bình đẳng kinh tế và xã hội:
Nhiều quốc gia Hồi giáo phải đối mặt với tỷ lệ nghèo đói cao, tỷ lệ thất nghiệp lớn và thiếu sự phát triển bền vững. Điều này dẫn đến bất mãn xã hội và xung đột nội bộ. - Dân số trẻ:
Với dân số trẻ chiếm tỷ lệ lớn, sự thiếu hụt cơ hội việc làm và giáo dục đã khiến nhiều thanh niên dễ bị các tổ chức cực đoan lôi kéo.
5. Mâu thuẫn văn hóa và sự hiểu lầm về Đạo Hồi
- Phương Tây và truyền thông:
Một số phương tiện truyền thông phương Tây thường liên hệ Đạo Hồi với khủng bố, gây hiểu lầm và định kiến. Điều này không phản ánh đúng tinh thần hòa bình và lòng từ bi của Hồi giáo. - Văn hóa và bản sắc:
Sự toàn cầu hóa và áp đặt các giá trị phương Tây có thể dẫn đến phản ứng bảo thủ từ các cộng đồng Hồi giáo.
Kết luận:
Những xung đột hiện nay trong thế giới Hồi giáo chủ yếu bắt nguồn từ các yếu tố chính trị, kinh tế, lịch sử và địa chính trị, chứ không chỉ từ tôn giáo. Tôn giáo Đạo Hồi trong bản chất là tôn giáo kêu gọi hòa bình, công bằng và từ bi. Để giảm thiểu xung đột, cần giải quyết các vấn đề gốc rễ như phát triển kinh tế, công bằng xã hội, giáo dục và đối thoại hòa bình giữa các quốc gia và cộng đồng.
