Dưới đây là bảng so sánh giữa Hồi giáo, Do Thái giáo, và Kitô giáo, ba tôn giáo độc thần lớn trên thế giới:
| Khía cạnh | Hồi giáo | Do Thái giáo | Kitô giáo |
|---|---|---|---|
| Nguồn gốc | Thành lập vào thế kỷ 7 tại Ả Rập Saudi bởi nhà tiên tri Muhammad. | Bắt nguồn từ vùng Canaan (nay là Israel/Palestine), khoảng 2000 TCN với tổ phụ Abraham. | Thành lập vào thế kỷ 1 SCN tại Palestine, dựa trên giáo lý của Chúa Giê-su (Jesus Christ). |
| Kinh thánh | Qur’an (Kinh Koran), coi là lời mặc khải từ Allah. | Tanakh (gồm Torah, Nevi’im, Ketuvim), tương đương với Cựu Ước trong Kitô giáo. | Kinh Thánh gồm Cựu Ước (dựa trên Tanakh) và Tân Ước (viết về Chúa Giê-su và các tông đồ). |
| Thượng Đế | Allah (Đấng duy nhất, không có đối tác, không thể chia cắt). | Yahweh (Đấng duy nhất, thánh thiện, và sáng tạo vũ trụ). | Thiên Chúa (God), Ba Ngôi (Chúa Cha, Chúa Con, và Chúa Thánh Thần). |
| Nhà sáng lập | Muhammad, được xem là nhà tiên tri cuối cùng và sứ giả của Allah. | Không có nhà sáng lập cụ thể, nhưng Abraham và Moses là nhân vật trung tâm. | Chúa Giê-su (Jesus Christ), được coi là Con của Thiên Chúa và Đấng Cứu Thế. |
| Nguyên lý chính | – Ngũ trụ Hồi giáo: Shahada (tuyên xưng đức tin), Salah (cầu nguyện), Zakat (từ thiện), Sawm (nhịn ăn), Hajj (hành hương). | – Tuân thủ Luật Torah (613 điều răn), giữ Giao ước với Yahweh. | – Tin vào sự cứu rỗi qua đức tin vào Chúa Giê-su, thực hành tình yêu thương và lòng bác ái. |
| Cách nhìn về Chúa Giê-su | Là một nhà tiên tri lớn, nhưng không phải là Con của Allah hay Đấng Cứu Thế. | Một người Do Thái, không phải Đấng Cứu Thế (Messiah) theo quan điểm Do Thái giáo. | Là Con của Thiên Chúa, Đấng Cứu Thế, và trung tâm của đức tin Kitô giáo. |
| Quan điểm về Cứu rỗi | Đạt được qua niềm tin vào Allah, làm việc thiện, và tuân thủ các nguyên tắc Hồi giáo. | Đạt được qua việc tuân thủ Luật Torah và sống theo ý muốn của Yahweh. | Đạt được qua đức tin vào Chúa Giê-su và ân sủng của Thiên Chúa. |
| Quan niệm về Ngày Phán Xét | Tin vào Ngày Phán Xét, nơi con người được phán xét bởi Allah dựa trên hành động và đức tin. | Tin vào Ngày Phán Xét, nơi Yahweh sẽ thưởng và phạt theo hành động của mỗi người. | Tin vào Ngày Phán Xét, nơi Chúa Giê-su sẽ tái lâm để phán xét sống và chết. |
| Nơi thờ phụng | Masjid (nhà thờ Hồi giáo). | Synagogue (nhà hội Do Thái). | Church (nhà thờ Kitô giáo). |
| Nhân vật quan trọng | Muhammad, Abraham, Moses, Jesus (như các nhà tiên tri). | Abraham, Moses, David, Solomon, và các nhà tiên tri khác trong Tanakh. | Chúa Giê-su, các tông đồ như Peter, Paul, và các thánh. |
| Ngày lễ chính | – Eid al-Fitr: Kết thúc tháng Ramadan. | – Yom Kippur: Ngày Chuộc Tội. | – Giáng Sinh: Kỷ niệm Chúa Giê-su ra đời. – Phục Sinh: Kỷ niệm sự sống lại của Ngài. |
| Số tín đồ hiện tại | Khoảng 1.9 tỷ (Hồi giáo là tôn giáo lớn thứ hai thế giới). | Khoảng 15 triệu (Do Thái giáo là một tôn giáo thiểu số). | Khoảng 2.4 tỷ (Kitô giáo là tôn giáo lớn nhất thế giới). |
| Khu vực phân bố chính | Trung Đông, Bắc Phi, Nam Á, Đông Nam Á. | Israel, Mỹ, và một số cộng đồng tại châu Âu. | Châu Mỹ, châu Âu, châu Phi, và nhiều nơi trên thế giới. |
| Tầm quan trọng của luật pháp | Luật Sharia hướng dẫn toàn bộ đời sống xã hội và đạo đức. | Luật Halakha (Torah) quy định cách sống, ăn uống, và thờ phụng. | Luật lệ dựa trên Kinh Thánh và truyền thống Giáo hội, thường ít áp đặt so với Do Thái giáo và Hồi giáo. |
Nhận xét chung:
- Điểm tương đồng:
- Cả ba tôn giáo đều là tôn giáo độc thần, tin vào cùng một Thượng Đế (dưới các tên gọi khác nhau).
- Tôn trọng các nhân vật quan trọng như Abraham và Moses.
- Chú trọng vào đạo đức, công bằng, và trách nhiệm xã hội.
- Điểm khác biệt:
- Quan niệm về Chúa Giê-su: Là nhà tiên tri (Hồi giáo), một người bình thường (Do Thái giáo), hay Con Thiên Chúa (Kitô giáo).
- Kinh thánh và luật pháp: Mỗi tôn giáo có kinh sách và cách áp dụng luật pháp khác nhau.
- Cứu rỗi: Cách đạt được cứu rỗi có sự khác biệt lớn giữa ba tôn giáo.
Ba tôn giáo này có mối quan hệ lịch sử sâu sắc và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển văn hóa, chính trị, và xã hội của nhân loại.
