Hà Lạc, chính là Hà Đồ và Lạc Thư, là mẹ của Dịch học. Hệ từ Thượng Truyện của《 Kinh Dịch》”giải thích rằng”: “”Hà xuất đồ, lạc xuất thư, thánh nhân tắc chi “, Hà ở đây, chính là Hoàng Hà; Lạc, chính là Lạc Thủy. Truyền thuyết ở vào thời đại Bao Hi Thị, có con Long Mã nổi lên ở sông Hoàng Hà, trên lương nó có soáy lông như chấm sao, trước có 27 chấm, sau có 16 chấm, phải có 38 chấm, trái có 49 chấm, giữa có 50 chấm, đây gọi là Long Đồ, hậu nhân căn cứ vào cái Long đồ này vẽ ra Hà Đồ. Ở Thời Hạ Vũ trị thủy, có rùa thần nổi lên ở Lạc thủy, trên lưng nó có rạn ra các đường vân, trước 9 sau 1, trái 3 phải 7, phía trước bên phải có 2 bên trái có 4, phía sau bên phải có 6 bên trái có 8, ở giữa có 5, các đường vân này như là chữ, tượng như một cuốn sách, hậu nhân căn cứ vào nó vẽ ra Lạc Thư.
Hà Đồ là hình ảnh của vũ trụ, Lạc Thư là những ảnh hưởng tổng hợp của địa cầu. Phục Hi sáng tạo ra bát quái từ sự phối hoàn chỉnh Hà Đồ với nhau, Văn Vương sáng tạo ra Hậu Thiên Bát Quái từ sự phối hợp hoàn chính Lạc Thư với nhau. Hà Đồ và Tiên Thiên Bát Quái làm thể, coi trọng vận dùng về số, là bản chất bên trong; Lạc Thư và Hậu Thiên Bát Quái làm dụng, coi trọng vận dụng về phương vị tượng quái, là hành vi bên ngoài.
Số thứ tự của tiên thiên Bát quái là: Càn 1, Đoài 2, Ly 3, Chấn 4, Tốn 5, Khảm 6, Cấn 7, Khôn 8.
Số thứ tự của hậu thiên Bát quái là: Khảm 1, Khôn 2, Chấn 3, Tốn 4, trung cung 5, Càn 6, đoài 7, Cấn 8, Ly 9.
Khẩu quyết của Lạc Thư là: Đội 9 bước 1, 24 là vai, trái 3 phải 7, 18 làm chân, 5 ở trung ương.
Khẩu quyết của Hà Đồ là: nhất lục cộng tông mà cư Bắc, nhị thất đồng thông mà giới nam, tam bát làm bằng mà cư đông, tứ cửu làm hữu mà cư tây, năm mươi đồng đồ mà cư trung.
Trong Hà Đồ, các cặp 1-6, 2-7,3-8, 4-9,5-10 ở cùng một phương vị.
Trong Lạc Thư các cặp 1-6, 2-7,3-8, 4-9, là hàng xóm của nhau mà phối ngỗi
Hệ từ thượng truyện nói: “Thiên nhất địa nhị, thiên tam địa tứ, thiên ngũ địa lục, thiên thất địa bát, thiên cửu địa thập, thiên số 5 địa số 5, ngũ vị tương đắc mà mỗi cái có đôi. Số trời 20 có 5, số đất 30, phàm là số của trời đất là 50 có 5, ở đây sở dĩ trở thành biến hóa mà được quỷ thần vây”. Dương thuộc cơ, âm thuộc ngẫu; Trời (thiên) thuộc dương, đất (địa) thuộc âm; Ở vị trí phương Bắc, Thiên nhất sinh thủy, địa lục thành, nhất sinh nhất thành, cho nên nhất lục cộng tông cư ở phương Bắc; Ở vị trí phương Nam, địa nhị sinh hỏa, thiên thất thành, cho nên nhị thất cùng đường mà ở phương Nam; ở vị trí phương Đông, có Thiên tam sinh mộc, địa bát thành, cho nên tam bát làm bạn bè mà ở phương Đông; ở vị trí phương Tây, địa tứ sinh kim, thiên cửu thành, cho nên tứ cửu đồng hữu mà ở phương Tây; ở trung ương, thiên ngũ làm thổ, địa thập thành, cho nên ngũ thập đồng đồ ở giữa, giữa là hoàng cực, cũng là đầu mối then chốt, là hội âm dương cơ ngẫu, là gốc của lý số, gửi vượng ở bốn mùa, gắn bó ở bát khí.
Tử vi đẩu số tương đối xem trọng vận dụng Hậu thiên bát quái và số.
Hà Đồ là hình ảnh của vũ trụ, Lạc Thư là những ảnh hưởng tổng hợp của địa cầu. Phục Hi sáng tạo ra bát quái từ sự phối hoàn chỉnh Hà Đồ với nhau, Văn Vương sáng tạo ra Hậu Thiên Bát Quái từ sự phối hợp hoàn chính Lạc Thư với nhau. Hà Đồ và Tiên Thiên Bát Quái làm thể, coi trọng vận dùng về số, là bản chất bên trong; Lạc Thư và Hậu Thiên Bát Quái làm dụng, coi trọng vận dụng về phương vị tượng quái, là hành vi bên ngoài.
Số thứ tự của tiên thiên Bát quái là: Càn 1, Đoài 2, Ly 3, Chấn 4, Tốn 5, Khảm 6, Cấn 7, Khôn 8.
Số thứ tự của hậu thiên Bát quái là: Khảm 1, Khôn 2, Chấn 3, Tốn 4, trung cung 5, Càn 6, đoài 7, Cấn 8, Ly 9.
Khẩu quyết của Lạc Thư là: Đội 9 bước 1, 24 là vai, trái 3 phải 7, 18 làm chân, 5 ở trung ương.
Khẩu quyết của Hà Đồ là: nhất lục cộng tông mà cư Bắc, nhị thất đồng thông mà giới nam, tam bát làm bằng mà cư đông, tứ cửu làm hữu mà cư tây, năm mươi đồng đồ mà cư trung.
Trong Hà Đồ, các cặp 1-6, 2-7,3-8, 4-9,5-10 ở cùng một phương vị.
Trong Lạc Thư các cặp 1-6, 2-7,3-8, 4-9, là hàng xóm của nhau mà phối ngỗi
Hệ từ thượng truyện nói: “Thiên nhất địa nhị, thiên tam địa tứ, thiên ngũ địa lục, thiên thất địa bát, thiên cửu địa thập, thiên số 5 địa số 5, ngũ vị tương đắc mà mỗi cái có đôi. Số trời 20 có 5, số đất 30, phàm là số của trời đất là 50 có 5, ở đây sở dĩ trở thành biến hóa mà được quỷ thần vây”. Dương thuộc cơ, âm thuộc ngẫu; Trời (thiên) thuộc dương, đất (địa) thuộc âm; Ở vị trí phương Bắc, Thiên nhất sinh thủy, địa lục thành, nhất sinh nhất thành, cho nên nhất lục cộng tông cư ở phương Bắc; Ở vị trí phương Nam, địa nhị sinh hỏa, thiên thất thành, cho nên nhị thất cùng đường mà ở phương Nam; ở vị trí phương Đông, có Thiên tam sinh mộc, địa bát thành, cho nên tam bát làm bạn bè mà ở phương Đông; ở vị trí phương Tây, địa tứ sinh kim, thiên cửu thành, cho nên tứ cửu đồng hữu mà ở phương Tây; ở trung ương, thiên ngũ làm thổ, địa thập thành, cho nên ngũ thập đồng đồ ở giữa, giữa là hoàng cực, cũng là đầu mối then chốt, là hội âm dương cơ ngẫu, là gốc của lý số, gửi vượng ở bốn mùa, gắn bó ở bát khí.
Tử vi đẩu số tương đối xem trọng vận dụng Hậu thiên bát quái và số.
(Tử vi đẩu số tinh hoa tập thành – Đại Đức Sơn Nhân
Cơ sở của Hà Lạc (cập nhật 29/04/2024)
